Quen as coitas deste mundo ben quiser sofrer

De Cancioneros Musicales Españoles
Saltar a: navegación, buscar


FICHA DE LA OBRA

Observación General

Índice de autoridades:

  • Quen as coitas deste mundo ben quiser sofrer
  • Cantigas de Santa María
  • Cantigas de Alfonso X el Sabio
  • Cantiga 5
  • Cancionero Cortesano
  • Siglo XIII

Autor del texto

La autoría no esta clara. Ver observación en Cantigas de Santa María

Autor música:

La autoría no esta clara. Ver observación en Cantigas de Santa María

Voces:

1

Cancioneros:

Data:

Segunda mitad siglo XIII

Referencias:

TEXTO


Quenas coitas deste mundo ben quisér sofrer,
Santa María deve sempr' ante si põer.

E desto vos quér' éu óra contar, segund' a letra diz,
un mui gran miragre que fazer quis pola Emperadriz
de Roma, segund' éu contar oí, per nome Beatriz,
Santa María, a Madre de Déus, ond' este cantar fiz,
que a guardou do mundo, que lle foi mal joíz,
e do démo que, por tentar, a cuidou vencer.
Quenas coitas deste mundo ben quisér sofrer...

Esta dona, de que vos disse ja, foi dun Emperador
mollér; mas pero del nome non sei, foi de Roma sennor
e, per quant' éu de séu feit' aprendí, foi de mui gran valor.
Mas a dona tant' éra fremosa, que foi das bélas flor
e servidor de Déus e de sa lei amador,
e soube Santa María mais d' al ben querer.
Quenas coitas deste mundo ben quisér sofrer...

Aquest' Emperador a sa mollér quería mui gran ben,
e ela outrossí a el amava mais que outra ren;
mas por servir Déus o Emperador, com' óme de bon sen,
cruzou-s' e passou o mar e foi roméu a Jerusalên.
Mas, quando moveu de Roma por passar alên,
leixou séu irmão e fez i gran séu prazer.
Quenas coitas deste mundo ben quisér sofrer...

Quando s' ouv' a ir o Emperador, aquel irmão séu,
de que vos ja diss', a sa mollér a Emperadriz o déu,
dizend': “Este méu irmão receb' oi mais por fillo méu,
e vós seede-ll' en logar de madre porên, vos rógu' éu,
e de o castigardes ben non vos seja gréu;
en esto me podedes mui grand' amor fazer.”
Quenas coitas deste mundo ben quisér sofrer...

Depoi-lo Emperador se foi. A mui pouca de sazôn
catou séu irmão a sa mollér e namorou-s' entôn
dela, e disse-lle que a amava mui de coraçôn;
mai-la santa dona, quando ll' oiu dizer tal traïçôn,
en ũa torre o meteu en mui gran prijôn,
jurando muito que o faría i morrer.
Quenas coitas deste mundo ben quisér sofrer...

O Emperador dous anos e meio en Acre morou
e tod' a térra de Jerussalên muitas vezes andou;
e pois que tod' est' ouve feito, pera Roma se tornou;
mas ante que d' Ultramar se partisse, mandad' envïou
a sa mollér, e ela lógo soltar mandou
o séu irmão mui falsso, que a foi traer.
Quenas coitas deste mundo ben quisér sofrer...

Quando o irmão do Emperador de prijôn saiu,
barva non fez nen cercẽou cabelos, e mal se vestiu;
a séu irmão foi e da Emperadriz non s' espediu;
mas o Emperador, quando o atán mal parado viu,
preguntou-lli que fora, e el lle recodiu:
“En poridade vos quér' éu aquesto dizer.”
Quenas coitas deste mundo ben quisér sofrer...

Quando foron ambos a ũa parte, fillou-s' a chorar
o irmão do Emperador e muito xe lle queixar
de sa mollér, que, porque non quiséra con ela errar,
que o fezéra porende tan tóst' en un cárcer deitar.
Quand' o Emperador oiu, ouv' ên tal pesar,
que se leixou do palafrên en térra caer.
Quenas coitas deste mundo ben quisér sofrer...

Quand' o Emperador de térra s' ergeu, lógo, sen mentir,
cavalgou e quanto mais pod' a Roma começou de s' ir;
e a pouca d' óra viu a Emperadriz a si vĩir,
e lógo que a viu, mui sannudo a ela leixou-s' ir
e déu-lle gran punnada no rostro, sen falir,
e mandou-a matar sen a verdade saber.
Quenas coitas deste mundo ben quisér sofrer...

Dous monteiros, a que esto mandou, fillárona des i
e rastrand' a un monte a levaron mui préto dalí;
e quando a no monte tevéron, falaron ontre si
que jouvéssen con ela per força, segund' éu aprendí.
Mas ela chamando Santa María, lógu' i
chegou un Conde, que lla foi das mãos toller.
Quenas coitas deste mundo ben quisér sofrer...

O Conde, poi-la livrou dos vilãos, disse-lle: “Sennér,
dizede-m' óra quen sodes ou dond'.” Ela respôs: “Mollér
sõo mui póbr' e coitada, e de vósso ben ei mestér.”
“Par Déus”, diss' el Conde, “aqueste rógo farei volontér,
ca mia companneira tal come vós muito quér
que crïedes nósso fill' e facedes crecer.”
Quenas coitas deste mundo ben quisér sofrer...

Pois que o Cond' aquesto diss', entôn atán tóste, sen al,
a levou consigo aa Condessa e disse-ll' atal:
“Aquesta mollér pera crïar nósso fillo muito val,
ca vejo-a mui fremosa, demais, semella-me sen mal;
e porên tenno que seja contra nós leal,
e metamos-lle des oi mais o moç' en poder.”
Quenas coitas deste mundo ben quisér sofrer...

Pois que a santa dona o fillo do Conde recebeu,
de o crïar muit' apóst' e mui ben muito se trameteu;
mas un irmão que o Cond' avía, mui falss' e sandeu,
Pediu-lle séu amor; e porque ela mal llo acolleu,
degolou-ll' o meninno ũa noit' e meteu
ll' o cuitélo na mão pola fazer perder.
Quenas coitas deste mundo ben quisér sofrer...

Pois desta guisa pres mórt' o meninno, como vos dit' ei,
a santa dona, que o sentiu mórto, diss': “Ai, que farei?”
O Cond' e a Condessa lle disséron: “Que ás?” Diz: “éu ei
pesar e coita por méu crïado, que óra mórt' achei.”
Diss' o irmão do Conde: “éu o vingarei
de ti, que o matar foste por nos cofonder.”
Quenas coitas deste mundo ben quisér sofrer...

Pois a dona foi ferida mal daquel, peior que tafur,
e non viínna quen lla das mãos sacasse de nenllur
senôn a Condessa, que lla fillou, mas esto muit' adur;
ũus dizían: “Quêimena!” e outros: “Moira con segur!”
Mas poi-la déron a un marinneiro de Sur,
que a fezésse mui longe no mar somerger.
Quenas coitas deste mundo ben quisér sofrer...

O marinneiro, poi-la na barca meteu, ben come fól
disse-lle que fezésse séu talán, e sería sa pról;
mas ela diss' entôn: “Santa María, de mi non te dól,
neno téu Fillo de mi non se nembra, como fazer sól?”
Entôn vẽo vóz de céo, que lle disse: “Tól
tas mãos dela, se non, farei-te perecer.”
Quenas coitas deste mundo ben quisér sofrer...

Os marinneiros disséron entôn: “Pois est' a Déus non praz,
leixemo-la sobr' aquesta pena, u pód' aver assaz
de coita e d' afán e pois mórte, u outra ren non jaz,
ca, se o non fezérmos, en mal ponto vimos séu solaz.”
E pois foi feito, o mar nona leixou en paz,
ante a vẽo con grandes ondas combater.
Quenas coitas deste mundo ben quisér sofrer...

A Emperadriz, que non vos éra de coraçôn rafez,
com' aquela que tanto mal sofrera e non ũa vez,
tornou, con coita do mar e de fame, negra come pez;
mas en dormindo a Madre de Déus direi-vos que lle fez:
tolleu-ll' a fam' e déu-ll' ũa érva de tal prez,
con que podésse os gafos todos guarecer.
Quenas coitas deste mundo ben quisér sofrer...

A santa dona, pois que s' espertou, non sentiu null' afán
nen fame, come se sempr' ouvésse comudo carn' e pan;
e a érva achou so sa cabeça e disse de pran:
“Madre de Déus, bẽeitos son os que en ti fïúza an,
ca na ta gran mercee nunca falecerán
enquanto a soubéren guardar e gradecer.”
Quenas coitas deste mundo ben quisér sofrer...

Dizend' aquesto, a Emperadriz, muit' amiga de Déus,
viu vĩir ũa nave préto de si, chẽa de roméus,
de bõa gente, que non avía i mouros nen judéus.
Pois chegaron, rogou-lles muito chorando dos ollos séus,
dizendo: “Levade-me vósc', ai, amigos méus!”
E eles lógo conssigo a foron coller.
Quenas coitas deste mundo ben quisér sofrer...

Pois a nav' u a Emperadriz ía aportou na fóz
de Roma, lógo baixaron a vea, chamando: “Aióz.”
E o maestre da nave diss' a un séu óme: “Vai, cóz
carn' e pescado do méu aver, que te non cóst' ũa nóz.”
E a Emperadriz guariu un gaf', e a vóz
foi end', e muitos gafos fezéron s' i trager.
Quenas coitas deste mundo ben quisér sofrer...

Ontr' os gafos que a dona guariu, que foron mais ca mil,
foi guarecer o irmão de Conde eno mes d' abril;
mas ant' ouv' el a dizer séu pecado, que fez come vil.
Entôn a Condessa e el Conde changían a gentil
dona, que perderan por traïçôn mui sotil
que ll' aquel gafo traedor fora bastecer.
Quenas coitas deste mundo ben quisér sofrer...

Muitos gafos sãou a Emperadriz en aquele mes;
mas de grand' algo que porên lle davan ela ren non pres,
mas andou en muitas romarías, e depois ben a tres
meses entrou na cidade de Roma, u ér' o cortês
Emperador, que a chamou e disso-lle: “Ves?
Guarí-m' est' irmão gaf', e dar-ch-ei grand' aver.”
Quenas coitas deste mundo ben quisér sofrer...

A dona diss' ao Emperador: “Vóss' irmão guarrá;
mas ante que éu en el faça ren, séus pecados dirá
ant' o Apostóligu' e ante vós, como os feitos á.”
E pois foi feito, o Emperador diss': “Ai Déus, que será?
Nunca maior traïçôn desta óm' oïrá.”
E con pesar séus panos se fillou a romper.
Quenas coitas deste mundo ben quisér sofrer...

A Emperadriz fillou-s' a chorar e diss': “A mi non nuz
en vós saberdes que soon essa, par Déus de véra cruz,
a que vós fezéstes atán gran tórto, com' agor' aduz
vóss' irmão a mãefésto, tan feo come estruz;
mas des oi mais a Santa María, que é luz,
quéro servir, que me nunca á de falecer.”
Quenas coitas deste mundo ben quisér sofrer...

Per nulla ren que ll' o Emperador dissésse, nunca quis
a dona tornar a el; ante lle disse que fosse fis
que ao ségre non ficaría nunca, par San Denís,
nen ar vestiría pano de seda nen pena de gris,
mas ũa céla faría d' óbra de París,
u se metesse por mais o mund' avorrecer.
Quenas coitas deste mundo ben quisér sofrer...


MEDIATECA

Partituras

Midis

Discografía:

Enlaces:

Audios resaltados

Otros Audios

Videos resaltados:

Otros Videos: