O que a Santa Maria mais despraz
Sumario
FICHA DE LA OBRA
Observación General
Índice de autoridades:
- O que a Santa Maria der algo ou prometer
- Cantigas de Santa María
- Cantigas de Alfonso X el Sabio
- Cantiga 35
- Cancionero Cortesano
- Siglo XIII
Autor del texto
La autoría no esta clara. Ver observación en Cantigas de Santa María
Autor música:
La autoría no esta clara. Ver observación en Cantigas de Santa María
Voces:
1
Cancioneros:
- Cantigas de Santa María nº 35
Data:
Segunda mitad siglo XIII
Referencias:
- Se encuentra en el Códice principal del Escorial (Nº 35), en el Códice rico del Escorial y en el Códice Toledano (nº 92)
TEXTO
O que a Santa María dér algo ou prometer,
dereit' é que s' en mal ache se llo pois quisér toller.
Ca muit' é óme sen siso quen lle de dar algu' é gréu,
ca o ben que nós avemos, Déus por ela no-lo déu.
E por esto non lle damos ren do nósso, mas do séu,
onde quen llo toller cuida gran sobervia vai fazer.
O que a Santa María dér algo ou prometer...
Desta razôn un miragre direi fremoso, que fez
a Virgen Santa María, que é Sennor de gran prez,
por ũas sas reliquḯas que levaron ũa vez
ũus crérigos a França, de que vos quéro dizer.
O que a Santa María dér algo ou prometer...
Estes foron da cidade que é chamada Leôn
do Rodão, u avía mui grand' igreja entôn,
que ardeu tan fèramente que se fez toda carvôn;
mas non tangeu nas relicas, esto devedes creer.
O que a Santa María dér algo ou prometer...
Ca avía i do leite da Virgen esperital,
outrossí dos séus cabelos envóltos en un cendal,
tod' aquest' en ũa arca feita d' ouro, ca non d' al;
estas non tangeu o fógo, mai-lo al foi tod' arder.
O que a Santa María dér algo ou prometer...
Os crérigos, quando viron que a eigreja queimar
se fora, como vos digo, ouvéron-se d' acordar
que se fossen pelo mundo conas relicas gãar
per que sa eigreja feita podéss' aginna seer.
O que a Santa María dér algo ou prometer...
Maestre Bernald' avía nom' un que ér' en daián
da eigreja, óme bõo, manss' e de mui bon talán,
que por aver Paraíso sempre sofría afán;
este foi conas relicas polas fazer connocer.
O que a Santa María dér algo ou prometer...
E andou primeiro França, segundo com' aprendí,
u fez Déus muitos miragres per elas; e foi assí
que depois a Ingratérra ar passou e, com' oí,
polas levar mais en salvo foi-as na nave meter.
O que a Santa María dér algo ou prometer...
Dun mercador que avía per nome Colistanús,
que os levass' a Bretanna, a que pobrou rei Brutús;
e entrou i tanta gente que non cabían i chus,
de mui ricos mercadores que levavan grand' aver.
O que a Santa María dér algo ou prometer...
E u ja pelo mar ían todos a mui gran sabor,
ouvéron tan gran bonaça que non podía maior;
e estando en aquesto, ar ouvéron gran pavor,
ca viron ben seis galéas leixar-s' a eles correr,
O que a Santa María dér algo ou prometer...
De cossairos que fazían en aquel mar mal assaz.
Mas pois o sennor da nave os viu, disse: “Non me praz
con estes que aquí vẽen; mais paremo-nos en az,
e ponnamos as relicas alt' u as póssan veer”
O que a Santa María dér algo ou prometer...
Lógo que esto foi dito, maestre Bernalt sacou
a arca conas relicas; e tanto que as mostrou,
dos mercadores que ían ena nav' un non ficou
que tan tóste non vẽéssen mui grand' algu' i oferer.
O que a Santa María dér algo ou prometer...
Todos entôn mui de grado oferían i mui ben:
os ũus davan i panos, os outros our' ou argên,
dizendo: “Sennor, tod' esto filla que non leixes ren,
sól que non guardes os córpos de mórt' e de mal prender.”
O que a Santa María dér algo ou prometer...
En tod' est' as seis galéas non quedavan de vĩir,
cada ũa de sa parte, por ena nave ferir.
E o que tiínn' a arca das relicas, sen mentir,
alçou-a contra o céo, pois foi-a alte põer.
O que a Santa María dér algo ou prometer...
O almiral das galéas viínna muit' ant' os séus,
e o que tiínn' a arca da Virgen, Madre de Déus,
lles diss' a mui grandes vózes: “Falssos, maos e encréus,
de Santa María somos, a de que Déus quis nacer,
O que a Santa María dér algo ou prometer...
E porên mal non nos faças, se non, lógo morrerás
e con quantos tigo trages ao inférno irás
e de quant' acabar cuidas ren ên non acabarás,
ca a nav' estas relicas quéren de ti defender.”
O que a Santa María dér algo ou prometer...
Quant' o crérigo dizía o almiral tev' en vil,
e fez tirar das galéas saetas mui mais de mil
por mataren os da nave; mas un vento non sotil
se levantou muit' aginna, que as galéas volver
O que a Santa María dér algo ou prometer...
Fez, que a do almirallo de fond' a cima fendeu,
e britou lógo o maste, e sobr' el entôn caeu
e déu-lle tan gran ferida, que os ollos lle verteu
lógo fóra da cabeça e fez-lo no mar caer.
O que a Santa María dér algo ou prometer...
E fez as outras galéas aquele vento de sur
alongar entôn tan muito que as non viron nenllur;
e apareceu-lles Dovra, a que pobrou rei Artur,
e entôn cuidaron todos o séu en salvo tẽer.
O que a Santa María dér algo ou prometer...
E lógo aas relicas correndo mui gran tropél
vẽo desses mercadores, e cada un séu fardél
fillou e quant' alí déra, e non cataron o bél
miragre maravilloso, per que os fez guarecer
O que a Santa María dér algo ou prometer...
A Virgen Santa María, Madre do muit' alto Rei,
que matou séus ẽemigos, como vos éu ja dit' ei.
E maestre Bernal disse: “Un preito vósco farei:
dar-vos-ei a meiadade, e leixad' o al jazer.”
O que a Santa María dér algo ou prometer...
Todos responderon lógo: “Preit' outr' i non averá
que o todo non tomemos, mas tornaremos dacá;
daquelo que gaannarmos cada ũu i dará
o que vir que é guisado, como o podér sofrer.”
O que a Santa María dér algo ou prometer...
Os mais desses mercadores de Frandes e de París
éran; e pois s' apartaron, cada ũu deles quis
comprar de séu aver lãa, cuidando seer ben fis
que en salvo a sa térra a podería trager.
O que a Santa María dér algo ou prometer...
E poi-ll' ouvéron comprada, un día ante da luz
moveron do pórto Dovra; mais o que morreu na cruz,
querendo vingar sa Madre, fez com' aquel que aduz
gran poder de meter medo que ll' ajan de correger
O que a Santa María dér algo ou prometer...
O gran tórto que fezéran a sa Madr' Emperadriz,
a que é Sennor do mundo. E porên, par San Fiíz,
feriu corisco na nave, e com' o escrito diz,
queimou tod' aquela lãa e non quis o al tanger.
O que a Santa María dér algo ou prometer...
Quand' este miragre viron, tornaron mui volontér
u leixaran as relicas, e disséron: “Pois Déus quér
que a sa Madre do nósso demos, quis do que tevér
dará i de bõa mente, e ide-o receber.”
O que a Santa María dér algo ou prometer...
Disso maestre Bernaldo: “Esto mui gran dereit' é
de vos nembrar das relicas da Virgen que con Déus sé,
a que fezéstes gran tórto guardando mal vóssa fé.”
E non quis ên mais do terço, que fezo lógo coller.
O que a Santa María dér algo ou prometer...
MEDIATECA
Partituras
Midis
Discografía:
Enlaces:
- BIBLIOTECA DIGITAL HISPÁNICA (BIBLIOTECA NACIONAL DE ESPAÑA)
- Cantigas de Santa Maria for Singers
- Centre for the Study of the Cantigas de Santa Maria of Oxford University
- PhiloBiblon BITAGAP 3752