Todolos santos que son no ceo
Sumario
FICHA DE LA OBRA
Observación General
Índice de autoridades:
- Todolos santos que son no ceo
- Cantigas de Santa María
- Cantigas de Alfonso X el Sabio
- Cantiga 15
- Cancionero Cortesano
- Siglo XIII
Autor del texto
La autoría no esta clara. Ver observación en Cantigas de Santa María
Autor música:
La autoría no esta clara. Ver observación en Cantigas de Santa María
Voces:
1
Cancioneros:
- Cantigas de Santa María nº 15
Data:
Segunda mitad siglo XIII
Referencias:
- Se encuentra en el Códice principal del Escorial (nº 15), en el Códice rico del Escorial (nº 5) y en el Códice Toledano (nº 33)
TEXTO
Todo-los Santos que son no Céo de servir muito an gran sabor
Santa María a Virgen, Madre de Jeso-Cristo, Nóstro Sennor.
E de lle seeren ben mandados,
esto dereit' e razôn aduz,
pois que por eles encravelados
ouve séu Fill' os nembros na cruz;
demais, per ela Santos chamados
son, e de todos é lum' e luz;
porend' están sempr' aparellados
de fazer quanto ll' en prazer for.
Todo-los Santos que son no Céo de servir muito an gran sabor...
Ond' en Cesaira a de Suría
fez un miragre, á gran sazôn,
por San Basillo Santa María
sobre Jüião falss' e felôn,
que os crischãos matar quería,
ca o démo no séu coraçôn
metera i tan grand' erigía,
que per ren non podía maior.
Todo-los Santos que son no Céo de servir muito an gran sabor...
Este Jüião avía guérra
con perssïãos, e foi sacar
óste sobr' eles, e pela térra
de Cesaira ouve de passar;
e San Basill' a pé dũa sérra
saiu a el por xe ll' omillar,
e diss' assí: “Aquel que non érra,
que Déus é, te salv', Emperador.”
Todo-los Santos que son no Céo de servir muito an gran sabor...
Jüião diss' ao óme santo:
“Sabedor és, e muito me praz;
mas quér' agora que sábias tanto
que mui mais sei éu ca ti assaz,
e de tod' esto éu ben m' avanto
que sei o que en natura jaz.”
Basillo diz: “Será est' enquanto
tu connoceres téu Crïador.”
Todo-los Santos que son no Céo de servir muito an gran sabor...
O sant' óme tirou de séu sẽo
pan d' orjo, que lle foi ofrecer
dizend': “Esto nos dan do allẽo
por Déus, con que possamos viver.
Pois ta pessõa nóbr' aquí vẽo,
filla-o, se te jaz en prazer.”
Jüião disse: “Den-ti do fẽo,
pois me cevada dás por amor.
Todo-los Santos que son no Céo de servir muito an gran sabor...
E mais ti digo que, se conqueiro
térra de Pérssïa, quéro vĩir
per aquí lógu' e téu mõesteiro
e ta cidade ti destroír;
e fẽo comerás por fazfeiro,
ou te farei de fame fĩir;
e se t' aqueste pan non refeiro,
terrei-me por d' outr' óme peior.”
Todo-los Santos que son no Céo de servir muito an gran sabor...
Pois San Basill' o fẽo fillado
ouve, tornando-se diss' atal:
“Jüião, deste fẽo que dado
mi ás que comesse feziste mal;
e est' orgullo que mi ás mostrado,
Déus tio demande, que pód' e val;
e quant' éu ei tenn' encomendado
da Virgen, Madre do Salvador.”
Todo-los Santos que son no Céo de servir muito an gran sabor...
Pois se tornou aos da cidade,
fez-los juntar, chorando dos séus
ollos, contand' a deslealdade
de Jüião, e disse: “Por Déus
de quen é Madre de pïadade
Santa Marí', ai amigos méus,
roguemos-lle pola sa bondade
que nos guarde daquel traedor.”
Todo-los Santos que son no Céo de servir muito an gran sabor...
Demais fez-lles jajũar tres días
e levar gran marteir' e afán,
andando per muitas romarías,
bevend' agua, comendo mal pan;
de noite lles fez tẽer vigías
na eigreja da do bon talán,
Santa María, que désse vías
per que saíssen daquel pavor.
Todo-los Santos que son no Céo de servir muito an gran sabor...
Poi-lo sant' óm' aquest' ouve feito,
ben ant' o altar adormeceu
da Santa Virgen, lass' e maltreito;
e ela lógo ll' apareceu
con gran poder de Santos afeito
que a térra toda 'sclareceu,
e dizendo: “Pois que ei congeito,
vingar-m-ei daquele malfeitor.”
Todo-los Santos que son no Céo de servir muito an gran sabor...
Pois esto disse, chamar mandava
San Mercuiro e disse-ll' assí:
“Jüião falsso, que rezõava
mal a méu Fill' e peior a mi,
por quanto mal nos ele buscava
dá-nos dereito del ben alí
du vai ontr' os séus, en que fïava,
e sei de nós ambos vingador.”
Todo-los Santos que son no Céo de servir muito an gran sabor...
E mantenente sen demorança
San Mercuiro lógu' ir-se leixou
en séu cavalo branqu', e sa lança
muito brandind'; e tóste chegou
a Jüião, e déu-lle na pança
que en térra mórto o deitou
ontr' os séus todos; e tal vingança
fillou del come bon lidador.
Todo-los Santos que son no Céo de servir muito an gran sabor...
Tod' aquesto que vos óra dito
ei, San Basil' en sa visôn viu;
e Santa María déu-ll' escrito
un livro, e ele o abriu,
e quant' i viu no coraçôn fito
teve ben, e lógo s' espediu
dela. E pois da visôn foi quito,
ficou ên con med' e con tremor.
Todo-los Santos que son no Céo de servir muito an gran sabor...
Depós aquest' un séu companneiro
San Basílïo lógo chamou,
e catar foi lógo de primeiro
u as sas armas ante leixou
de San Mercuiro, o cavaleiro
de Jeso-Crist', e nonas achou;
e teve que éra verdadeiro
séu sonn', e déu a Déus ên loor.
Todo-los Santos que son no Céo de servir muito an gran sabor...
Essa óra lógo sen tardada
San Basillo, com' escrit' achei,
u a gente estav' assũada
foi-lles dizer como vos direi:
“Gran vengança nos á óra dada
San Mercuiro daquel falsso rei,
ca o matou dũa gran lançada,
que nunca atal déu justador.
Todo-los Santos que son no Céo de servir muito an gran sabor...
E se daquesto, pela ventura,
que digo non me creedes ên:
éu fui catar a sa sepultura
e das sas armas non vi i ren.
Mas tornemos i lóg' a cordura,
por Déus que o mund' en poder ten,
ca este feit' é de tal natura
que dev' óm' ên seer sabedor.”
Todo-los Santos que son no Céo de servir muito an gran sabor...
Lógo tan tóste foron correndo
e as armas todas essa vez
acharon, e a lança jazendo,
con que San Mercuir' o cólbe fez,
sangoent'; e per i entendendo
foron que a Virgen mui de prez
fez fazer esto en defendendo
os séus de Jüião chufador.
Todo-los Santos que son no Céo de servir muito an gran sabor...
Eles assí a lança catando,
que creer podían muit' adur,
maestre Libano foi chegando,
filósofo natural de Sur,
que lles este feito foi contando,
ca se non detevéra nenllur
des que leixara a óst' alçando
e Jüião mórto sen coor.
Todo-los Santos que son no Céo de servir muito an gran sabor...
E contou-lles a mui gran ferida
que ll' un cavaleiro branco déu,
per que alma tan tóste partida
lle foi do córp'. “Aquesto vi éu,”
diss' el, “porên quéro santa vida
fazer vósqu', e non vos seja gréu,
e receber vóssa lei comprida,
e serei dela preegador.”
Todo-los Santos que son no Céo de servir muito an gran sabor...
E lóg' a agua sôbela tésta
lle deitaron, e batismo pres;
e começaron lógu' i a fésta
da Virgen, que durou ben un mes;
e cada día pela gran sésta
vinnan da óst' un e dous e tres,
que lles contaron da mórt' a gésta
que pres Jüião a gran door.
Todo-los Santos que son no Céo de servir muito an gran sabor...
MEDIATECA
Partituras
Midis
Discografía:
Enlaces:
- BIBLIOTECA DIGITAL HISPÁNICA (BIBLIOTECA NACIONAL DE ESPAÑA)
- Cantigas de Santa Maria for Singers
- Centre for the Study of the Cantigas de Santa Maria of Oxford University
- PhiloBiblon BITAGAP 3732